İleri Düzey Akciğer Kanserinde Yeni Kombine Tedaviyle Yaşam Süresi Artışı

İleri Düzey Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanserinde Yeni Umut: Bronşiyal Arteriel Kemoterapi ve İyot-125 Brachyterapi Kombinasyonu

İleri evre küçük hücreli olmayan akciğer kanserinde (KHOK) standart tedavi seçeneklerinin tükenmesi sonrası hastalar için etkili ve güvenli seçenekler arayışı sürüyor. Son dönemde BMC Cancer’da yayımlanan çığır açıcı bir çalışma, bronşiyal arter yoluyla uygulanan kemoterapi ve embolizasyon (BACE/B) ile iyot-125 bazlı iç radyoterapi (brachyterapi) kombinasyonunun bu hasta gruplarında yüksek etkinlik ve iyi tolere edilebilirlik sağladığını ortaya koydu. Bu yenilikçi çift yönlü tedavi yaklaşımı, ileri evre KHOK hastalarının yaşam kalitesini artıracak ve mevcut tedavi algoritmalarını değiştirebilecek nitelikte.

Çalışma, standart tedavilere direnç geliştirmiş ve diğer tüm tedavi olanaklarını tüketmiş ileri evre KHOK hastalarında bronşiyal arter yolu kemoterapi ve embolizasyon ile yanısıra, tümörün yanına yerleştirilen iyot-125 tohumlarıyla uygulanan lokal radyoterapinin etkinlik ve güvenliğini değerlendirdi. 2019’dan 2024 yılına kadar retrospektif olarak incelenen 45 hastalık hasta grubunda hem sonuçların etkinliği hem tedavinin zamanlaması sorgulandı. Küresel olarak akciğer kanseri ölüm oranlarının yüksekliği göz önüne alındığında, yeni kurtarıcı (salvage) tedavi seçeneklerinin geliştirilmesi kritik öneme sahip.

Bronşiyal arter yoluyla kemoterapi doğrudan tümörü besleyen arterlere ilaç verilmesini mümkün kılarak, sistemik yan etkileri azaltırken ilaç konsantrasyonunu tümör bölgesinde en üst düzeye çıkarır. Kemoterapi infüzyonu ile sürekli ilaç desteği sağlanırken, embolizasyon işlemi tümör damarlarını tıkayarak beslenmesini engeller. Buna eklenen iyot-125 brachyterapi ise radyasyonun tümörlü alana odaklanmasını sağlayarak hücre ölümünü tetikler. Bu ikili tedavi, tümörü birden fazla mekanizma ile hedefleyerek dirençli tümörlerde bile üstün sonuçlar veriyor.

Çalışmadaki 45 hasta, medyan yaşı 66 olan, erkek ve kadın karışımı, ileri evre kanserli zorlu bir hasta kategorizasyonunu oluşturuyor. Hastalar erken ve geç müdahale grubuna ayrılmış, tedavi zamanlamasının sonuçlara etkisi değerlendirilmiş. Hastaların standart tedavilere dirençli, çoğunlukla performans durumunun zayıf olması sebebiyle tedavi yanıtının düşük olduğu bilinen bir grup olması, elde edilen sonuçların önemini artırıyor.

Üç ay sonrasında elde edilen objektif yanıt oranı (ORR) %71,11 gibi yüksek bir oranda gerçekleşirken, hastalık kontrol oranı (DCR) %95,56 ile neredeyse tüm hastalarda tümör büyümesinin durdurulduğunu gösterdi. Bu rakamlar, özellikle ileri evrede ve standart tedavilere dirençli durumlarda, tedavi başarısının yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Tüm bu olumlu yanıtlar, hastaların yaşam kalitesi için umut verici.

Ortalama progresyonsuz sağkalım (PFS) 12 ay olarak kaydedilirken, toplam sağkalım (OS) 20 ay seviyesinde gerçekleşti. Bu, mevcut kurtarıcı tedavi seçenekleri düşünüldüğünde oldukça yüksek bir süre olarak kabul ediliyor. Böylece BACE/B ve iyot-125 brachyterapi kombinasyonunun hastalığın agresif seyri ve tedaviye dirençli doğasına karşı etkili bir silah olduğu anlaşılıyor.

Özellikle erken müdahale grubundaki hastaların sonuçlarında belirgin avantajlar görüldü. Erken tedavi alan grup ortalama PFS’i 15,5 ay iken, geç başvuranlarda bu süre 9 ay oldu (p = 0,007). Benzer şekilde OS’de de erken müdahale grubunda 27,5 ay olarak kaydedilirken, geç müdahale grubunda 15 ay seviyesinde kaldı (p < 0,001). Bu farklar, tedavinin zamanında uygulanmasının önemi ve sağkalım üzerindeki etkisi açısından kritik veriler sunuyor.

Tedavi zamanı kadar yan etki ve güvenlik profilinin de ayrıntılı değerlendirilmesi önemlidir. Şans eseri, bu kombinasyonun ciddi komplikasyon yaratmadığı; sadece tolere edilebilir hafif yan etkilerin gözlendiği rapor edildi. Bu durum, lokal ve hedefe yönelik tedavi imkanlarının sistemik yan etkilere kıyasla büyük avantajlar sunduğunu ortaya koyuyor ve ileri evre hastalarda güvenle uygulanabileceğini gösteriyor.

Bu tedavi yaklaşımının başarısı, kemoterapinin ya da radyasyonun sistemik kullanımlarındaki sınırlılıkları aşabilmesinden kaynaklanıyor. İlaçların doğrudan tümör çevresindeki damar aracılığıyla verilmesi ve aynı zamanda radyasyonun lokal olarak hedeflenmesi, ilaç direnci, yan etki ve tümör içine penetrasyon sorunlarını aşarak daha etkili sonuçlar ortaya çıkartıyor. Böylece güçlü, eş zamanlı ve tamamlayıcı saldırı mekanizmaları devreye giriyor.

Çalışmanın retrospektif tasarım ve hasta sayısının sınırlılığı göz önüne alınsa da, elde edilen sonuçlar gelecekte yapılacak prospektif ve daha büyük ölçekli klinik araştırmalara güçlü temel sağlıyor. Tedavi dozajları, hastaların seçimi ve uygulama şekline ilişkin optimize stratejilerin geliştirilmesiyle bu multimodal yaklaşım daha da etkin ve güvenilir hale getirilebilir. Ayrıca modern görüntüleme ve moleküler tanı yöntemleriyle hasta alt gruplarının belirlenmesi, kişiye özel tedavinin kapılarını açacak.

İleri evre KHOK’da tedaviye yanıt ve direnç mekanizmalarının biyolojik altyapısının anlaşılması, hedefe yönelik ve toksisiteyi azaltan tedavi planları oluşturmak açısından hayati önem taşıyor. Hassas onkoloji alanındaki gelişmelerle birlikte, bu tür kombine lokal tedaviler hastanın tümör genetik yapısına ve biyobelirteçlerine göre uyarlanabilir. Böylece hem etkinlik artırılır hem de yan etkiler en aza indirgenir.

İmmünoterapi ve hedefe yönelik ilaçların başarısının artırılamadığı hastalarda bronşiyal arteriyel kemoterapi ile brachyterapi gibi girişimsel radyoloji teknikleri yeni umut kapısı açıyor. Sistemik tedavilerin yerini almasa da, dirençli olgularda tamamlayıcı veya tek başına uygulanabilir bir seçenek sunuyor. Bu durum multidisipliner işbirliğinin önemi ve geniş kapsamlı tedavi planlarının geliştirilmesi gerekliliğini ortaya koyuyor.

Sonuç olarak, bronşiyal arteriyel kemoterapi/embolizasyonun iyot-125 iç radyoterapi ile kombinasyonu, ileri evre KHOK’da standart tedavi başarısızlığı sonrası umut vadeden bir tedavi modeli. Hem hastalık kontrolü sağlama hem yaşam sürelerini uzatma potansiyeli ve düşük yan etki profiliyle modern onkoloji pratiğinde hızla yer bulabilir. Tedavi protokollerinin yaygınlaşması ve eğitim-infrastrüktür yatırımlarıyla hastalar için yaşam kalitesi artışı hedefleniyor.

Geleceğe dönük olarak, bu kombinasyon tedavisinin etkinliği farklı hasta populasyonlarında birçok merkezde doğrulanmalı ve standart bakım algoritmaları içine dahil edilmelidir. Hedefe yönelik ilaçlarla, immünoterapiyle kombine denemelerle tedavinin kapsamı genişletilebilir. Böylece ilerleyen süreçte akciğer kanseri ile mücadelede önemli bir dönüm noktası yaşanması bekleniyor.

—

**Araştırma Konusu**: İleri evre küçük hücreli olmayan akciğer kanserinde standart tedavi başarısızlığı sonrası kurtarıcı tedavi olarak bronşiyal arteriyel kemoterapi/embolizasyon ve iyot-125 brachyterapi kombinasyonunun etkinliği ve güvenliği.

**Makale Başlığı**: Bronchial arterial chemoembolization/infusion combined with iodine-125 brachytherapy in advanced non-small cell lung cancer: a promising salvage therapy after standard treatment failure

**Web References**: https://doi.org/10.1186/s12885-025-13949-9

**Doi Referans**: 10.1186/s12885-025-13949-9

**Resim Credits**: Scienmag.com

**Anahtar Kelimeler**: ileri evre akciğer kanseri tedavisi, bronşiyal arteriyel kemoterapi, iyot-125 brachyterapi, onkolojik girişimsel radyoloji, hastalık kontrol oranı, progresyonsuz sağkalım, kurtarıcı tedavi, non-small cell lung cancer, tedavi etkinliği ve güvenliği