Kıl Kurdu İlacı Agresif Cilt Kanserinde Umut Vaat Ediyor

Dünyada oldukça agresif ve ölümcül seyreden cilt kanserlerinden biri olan Merkel hücreli karsinom (MCC) tedavisinde yeni umutlar doğdu. Uzun yıllardır bağırsak parazitlerinin tedavisinde kullanılan yaygın bir antiparaziter ilaç olan pyrvinium pamoat, MCC’nin ilerlemesini durdurmakla kalmayıp geriletebilme potansiyeliyle dikkat çekiyor. Arizona Üniversitesi Kanser Merkezi’nden Dr. Megha Padi liderliğindeki araştırma ekibi tarafından Journal of Clinical Investigation dergisinde yayımlanan son çalışmalar, 1955 yılından bu yana FDA onaylı olan bu ilacın MCC’nin büyüme dinamikleri üzerindeki etkilerini kapsamlı biçimde ortaya koydu. Preklinik modellerde elde edilen sonuçlar, bu nadir ve hızla ilerleyen cilt kanserine karşı etkin tedavilerin geliştirilmesinde yeni kapılar aralayabilir.

Merkel hücreli karsinom, hızlı bölünen ve yüksek ölüm oranına sahip nöroendokrin bir deri kanseri türüdür; melanoma göre çok daha kötü prognoza sahiptir. Günümüz tedavi yöntemleri içerisinde cerrahi müdahale, radyoterapi ve immünoterapi gibi klasik yaklaşımlar bulunmakla beraber MCC, bu tedavilere karşı direnç gösterebilmektedir ve hasta sağkalımı halen düşük seviyelerde kalmaktadır. Tedaviye yanıt vermeyen vakaların artması ve hastalığın hızlı ilerleyişi, yeni ve etkili ilaçların araştırılmasını zorunlu kılmaktadır. İşte bu doğrultuda, Dr. Padi ve ekibi, geleneksel kanser ilaçlarının dışındaki alternatif tıbbi ajanları, özellikle antiparaziter ilaçları araştırmaya yönelmiştir.

Pyrvinium pamoat, esasen pinworm (tırnak kurdu) tedavisinde kullanılan bir antiparaziter ajan olarak bilinmekteydi. Ancak son yıllarda bu ilacın çeşitli kanser tiplerine karşı antitümör etkileri olduğu yönünde yeni bulgular ortaya çıktı. Meme, kolon, pankreas ve mesane kanserlerinde etkili olduğuna dair bazı ön çalışmalar mevcutken, MCC üzerindeki etkileri şimdiye kadar incelenmemişti. Arizona Üniversitesi’ndeki ekip, pyrvinium’in MCC üzerindeki rolünü hem laboratuvar hem de hayvan modellerinde test ederek, tümör büyümesinde anlamlı bir düşüş ve nöroendokrin tümör özelliklerinde önemli değişiklikler gözlemledi.

Pyrvinium pamoat’ın en önemli vaatlerinden biri, kanser hücrelerinin farklılaşması, çoğalması ve hayatta kalması için kritik öneme sahip Wnt sinyal yolunu hedef almasıdır. Wnt sinyal mekanizmasının anormal aktivasyonu, normal hücrelerin kanserleşmesinde kilit rol oynamaktadır. Dr. Padi’nin çalışması, pyrvinium’in bu yolak üzerinde baskılayıcı etkisini net bir şekilde ortaya koyarak MCC hücrelerinin malign ve agresif yapısını destekleyen moleküler süreçleri bozduğunu göstermektedir.

Araştırma boyunca ayrıntılı in vitro (hücre kültürü) ve in vivo (canlı hayvan) deneyler gerçekleştirildi. Hücre kültürlerinde pyrvinium, MCC hücrelerinin çoğalmasını etkili bir şekilde engelledi ve hücrelerin nöroendokrin özelliklerinde bir geri dönüşüm yaşandı; yani tümör hücreleri daha az malign bir fenotipe doğru ‘yeniden programlandı’. Özellikle fare modellerinde tümör implantasyonundan sonra yapılan pyrvinium tedavisi, tümör hacminde belirgin küçülmeye yol açtı. Bu da ilacın klinik uygulamalara taşınma potansiyelini büyük oranda artırdı.

Dr. Padi, parazitler ile tümör biyolojisi arasında belirli benzerlikler olduğunu vurgulamaktadır. Her iki yapı da konakçıdan sınırlı kaynakları sömürerek kontrolsüz büyüme sergilerler. Parazitlerin hayatta kalması için gerekli olan yollar, benzer şekilde tümör hücrelerinde de kritik görev üstlenebilir; dolayısıyla bu mekanizmalara müdahale eden antiparaziter ilaçlar, kanser hücrelerinin ‘aç kalmasını’ sağlayabilir. Bu perspektif, antiparaziter ajanların onkolojide yeniden değerlendirilmesi için çarpıcı bir kavramsal temel sunmaktadır.

Araştırmanın önemi sadece pyrvinium’in potansiyelinden değil, aynı zamanda tümör büyümesi ve hücresel plastisiteyi yöneten kompleks moleküler yolların titizlikle analiz edilmesinden de kaynaklanmaktadır. Arizona Üniversitesi ve Harvard Medical School, Dana-Farber Kanser Enstitüsü gibi öncü kurumlarla yapılan disiplinlerarası işbirliği, MCC gibi karmaşık ve multifaktöriyel hastalıkların daha iyi anlaşılması ve tedavi stratejilerinin geliştirilmesini mümkün kılmıştır.

Bununla birlikte, preklinik bulgular son derece umut verici olsa da; ilacın kanserde doz optimizasyonu, toksisite profillerinin çıkarılması ve insan klinik denemelerinin yapılması gerekmektedir. Kanser ortamında pyrvinium’in farmakodinamik ve farmakokinetik özellikleri hakkında ek araştırmalar yapılması planlanmaktadır. Bu aşamalardan sonra, ilacın MCC tedavisinde standart bir seçenek haline gelmesi mümkün olacaktır.

Bu çalışma, onaylanmış bir ilacın farklı bir hastalık alanında kullanılmasının “bench-to-bedside” yani laboratuvardan klinik uygulamaya hızlı geçiş modelinin ne kadar etkili olabileceğinin güzel bir örneğidir. Ayrıca, antiparaziter ilaçların kanser gibi zorlayıcı hastalıklarda potansiyel terapötik ajanlar olarak yeniden keşfedilmesine öncü olabilir. Bu da birçok ölümcül kanser için umut veren yeni tedavi araştırmalarını tetikleyebilir.

Wnt sinyal yolunun MCC üzerinde önemli bir rolünün ortaya konması, benzer moleküler özelliklere sahip diğer kanser türlerinde de bu yolun hedeflenmesini öneren bir temel oluşturmaktadır. Bu alanda yapılacak çalışmalar, kanser tedavisinde temel gelişimsel yolakların önemini bir kez daha göstermektedir. Böylece, moleküler hedefe yönelik tedavi yaklaşımları daha fazla kanser türünde uygulanabilir hale gelebilir.

Özet olarak, pyrvinium pamoat sadece eski bir antiparaziter ilaç olmaktan çıkmakta ve en zorlu cilt kanserlerinden biri olan MCC’ye karşı umut vadeden yenilikçi bir aday olarak klinik araştırmalara yön vermektedir. MCC insidansının artış göstermesi ve mevcut tedavi seçeneklerinin sınırlı kalması göz önüne alındığında, Dr. Megha Padi ve ekibinin ortaya koyduğu bilimsel veriler hem hastalar hem de araştırmacılar için önemli bir dönüm noktasıdır. Onkoloji alanında etkili “eski” ilaçların yeniden değerlendirilmesinin önemi bu çalışma ile bir kez daha kanıtlanmıştır.

—

**Araştırma Konusu**: Animals
**Makale Başlığı**: Integrative analysis reveals therapeutic potential of pyrvinium pamoate in Merkel cell carcinoma
**Haberin Yayın Tarihi**: 11-Feb-2025
**Web References**: Journal of Clinical Investigation DOI
**Resim Credits**: Photo by Kris Hanning, U of A Health Sciences Office of Communications
**Anahtar Kelimeler**: Carcinoma, Skin cells, Cancer medication, Clinical research, Drug research, Tumor growth, Medical tests, Cancer research