UCLA Araştırmacılarından AUA 2025’te Prostat ve Mesane Kanseri, Yapay Zeka Uygulamaları ve Hasta Odaklı Tedavilerde Yenilikler

Amerika Birleşik Devletleri’nin önde gelen üroloji organizasyonu olan American Urological Association (AUA) 2025 yıllık toplantısında, UCLA David Geffen Tıp Fakültesi ve UCLA Sağlık Jonsson Kapsamlı Kanser Merkezi araştırmacılarının sunduğu yenilikçi çalışmalar dikkat çekiyor. 26-29 Nisan 2025 tarihlerinde Las Vegas’ta düzenlenecek etkinlikte, urologide hasta bakımını geliştiren son bilimsel bulgular ve teknolojik ilerlemeler 40’tan fazla oturumda masaya yatırılacak. UCLA araştırmaları, özellikle ürolojik onkoloji ve fonksiyonel üroloji alanlarında tanısal hassasiyet, cerrahi planlama ve tedavi stratejilerini yeniden tanımlama potansiyeline sahip yenilikçi yöntemlere odaklanıyor.

Prostat kanseri cerrahisinde robotik radyasyondan önce 3 boyutlu (3D) dijital modellemenin entegrasyonuna özel vurgu yapılıyor. Dr. Joseph Shirk ve asistanı Dr. Asha Ayub’un liderliğinde gerçekleştirilen altı saygın akademik merkezde 2019-2022 yılları arasında yürütülen randomize, tek kör klinik çalışma, 3D modellerin cerrahi planlamadaki etkisini ortaya koyuyor. Bu araştırma, 3D modellerin kullanımının cerrahların cerrahi yaklaşımda yaklaşık her üç vakadan birinde değişikliğe gitmesine yol açtığını ortaya koydu. Geleneksel multiparametrik manyetik rezonans görüntülemeden farklı olarak, bu modeller tümörün neurovasküler yapıların mekânsal ilişkileri konusunda daha net bilgiler sunarak sinir koruyucu tekniklerin hassasiyetini artırdı. Sonuç olarak, cerrahi başarının önemli göstergeleri olan negatif cerrahi sınırlar ve işlevsel sonuçlar—erken kontinans dönüşü ve 18 ay süreyle korunmuş erektil fonksiyon—gerçekleştirildi.

Ürolojik tedavilerdeki yeniliksel yaklaşımlar arasında, kasıktan invaziv mesane kanserinde immünoterapinin ekonomik analizleri de öne çıkıyor. Dr. Alexandra Drakaki ve klinik eğitmeni Dr. Pratik Kanabur’un öncülüğünde geliştirilen uzun vadeli maliyet-etkinlik modelleri, pembrolizumab ve nivolumab adlı iki önemli kontrol noktası inhibitörünü, yüksek riskli hastalarda sistektomi sonrası yapılan izlemle kıyasladı. CheckMate 274 ve AMBASSADOR gibi önemli çalışmalardan elde edilen veriler ışığında geliştirilen model, yaşam kalitesiyle ayarlanmış yaşam yılları (QALY), toksisite profilleri ve sağlık harcamalarını analiz etti. Her iki ilaç da hastalıksız sağkalımda belirgin iyileşmeler sunarken, pembrolizumab yaklaşık 50.000 dolar ödül başına ek maliyet oranıyla daha üstün bir maliyet-etkinlik performansı gösterdi. Bu durum, kişiselleştirilmiş tedavi protokollerinin geliştirilmesinde ekonomik değerlendirmelerin etkinlik kadar önemli olduğunu vurguluyor.

Yapay zekanın (YZ) ürolojide tanı ve prognozda devrim yaratan uygulamalarından biri olarak, UCLA’da prostate kanseri risk haritalamasına ilişkin önemli bir çalışma yürütüldü. Araştırma, preoperatif multimodal görüntülemeyle klinik parametreleri birleştirerek üç boyutlu kanser tahmin haritaları geliştirdi. Bu haritalar, manyetik rezonans görüntülemede uzman radyologların değerlendirmelerine göre önemli derecede daha yüksek ön tanı doğruluğu sağladı. Radyologlarda görüntü kalitesi ve değerlendirme farklılıklarının sınırladığı seminal vezikül invazyonu (SVI) tespitinde YZ algoritmaları iki ayrı hasta kohortunda çok daha az hata yaptı. Bu ilerleme, cerrahi öncesi evrelemede ve hedeflenen tedavi planlamasında makine öğrenimi tabanlı görüntü yorumlarının büyük avantajlar taşıdığını ortaya koyuyor.

Fonksiyonel ürolojide ise omurilik yaralanması sonrası idrar kesesi dinamiklerinin izlenmesi karmaşık bir sorun olarak öne çıkıyor. Dr. Lynn Stothers liderliğindeki bir ekip, nörojenik alt üriner sistem disfonksiyonu (NLUTD) ve buna bağlı otonomik disrefleksi (AD) risklerini yönetmek için non-invaziv bir giyilebilir optik cihaz geliştirdi. Yakın kızılötesi spektroskopi (NIRS) teknolojisini kullanan bu kablosuz sistem, silikon ara yüzey içine gömülü LED çiftleriyle idrar hacmi ve detrusor kası oksijenasyonundaki ışık zayıflamalarını gerçek zamanlı ölçebiliyor. 66 omurilik yaralanmalı hastada klinik değerlendirmelerde, optik işaretler detrusor basıncındaki değişikliklerle paralel seyretti. Bu, mesane dolgunluğunun erken tespiti ve AD riskini azaltma açısından kritik önemde bir geri bildirim mekanizması sağlıyor. Böylece kateterizasyon zamanlamalarının kişiselleştirilmesi mümkün hale gelirken, hastaların yaşam kalitesinde önemli iyileşmeler vaat ediliyor.

Taş hastalığı yönetiminde ise UCLA araştırmacıları, hasta-doktor iş birliğini artırmayı amaçlayan yenilikçi bir çevrim içi karar destek aracını klinik pratiğe entegre etmenin zorluklarını masaya yatırdı. Dr. Christopher Saigal ve Saam Kazemi’nin yürüttüğü çalışma, üç aylık hasta kayıt döneminde karar aracının erişilebilirliği (reach) ve hastalar tarafından doğru tamamlama oranı (fidelity) gibi kriterleri inceledi. İlk benimseme oranlarının beklentilerin altında kalması, Plan-Do-Study-Act (PDSA) döngülerini esas alan kalite iyileştirme müdahaleleri yapmayı gerektirdi. Araştırma, teknolojik araçların klinik ortamda etkin kullanımının hem erişilebilirlik hem de hekim katılımıyla dengelenmesi gerektiğine dikkat çekerek hasta merkezli bakım süreçlerine katkı sağlıyor.

Tüm bu farklı alanlardaki UCLA öncülüğündeki çalışmalar, ürolojide teknolojik yenilik, maliyet bilinçli klinik strateji ve hasta katılımını bir arada kullanmanın bir örneğini sunuyor. 3D cerrahi planlamadan immünoterapi ekonomisine, yapay zekayla geliştirilen tanısal araçlardan giyilebilir fizyolojik izleme cihazlarına ve dijital karar destek sistemlerine kadar çeşitlilik gösteren bu yaklaşımlar, kompleks ürolojik hastalıkların yönetiminde multidisipliner ve kişiselleştirilmiş bakımın kapılarını aralıyor. AUA 2025’te yapılacak sunumlar, bu alanlarda sürprizli bilimsel tartışmalara ve iş birliği girişimlerine ivme kazandıracak.

Etkinliğin gerçekleşeceği Las Vegas’taki Venetian Kongre Merkezi, Marco Polo ve Galileo salonları gibi uzmanlaşmış mekanlarda katılımcılar, UCLA’nın klinik bilim insanlarıyla yakın iletişim kurma ve çığır açan bilgilerle doğrudan temas etme fırsatı bulacak. Gerçek dünya klinik verilerinin, ileri analitik modellemenin ve son teknoloji YZ yöntemlerinin bir araya gelmesi, UCLA’yı sadece ulusal değil uluslararası düzeyde de ürolojik yenilikçilikte merkez olarak konumlandırıyor.

Prostat cerrahisinde dijital 3D modellerin robotik ameliyatlara adapte edilmesi, tümör mimarisi ve sinir yapılarının detaylı görselleştirilmesini sağlayarak yan etkilerin azaltılmasını hedefliyor. Mesane kanserinde immünoterapilerin maliyet-etkinlik dengesi ise sağlık sisteminin sürdürülebilirliğini korurken hasta faydasını maksimize etmeye yönelik kritik bir perspektif sunuyor. Yapay zekanın risk haritalaması alanındaki yükselişi, tanı duyarlılığını artırmakla kalmıyor; klinik süreçlerin hızlanması ve multidisipliner iletişimin güçlenmesi için de olanak tanıyor.

Onkoloji dışındaki alanlarda, omurilik yaralanması sonrası nörojenik mesane yönetiminde geliştirilen giyilebilir optik cihaz, optik fizik ve biyomedikal mühendisliği prensiplerinin nörolojik ürolojide somut klinik çözüme dönüşmesinin çarpıcı bir örneğini oluşturuyor. Öte yandan taş hastalığında ortak karar alma süreçlerinin optimize edilmesine yönelik dijital araçların klinik kabulünde yaşanan zorluklar, sağlıkta şeffaflık, hasta özerkliği ve kişiselleştirilmiş tedavi trendlerinin altını çiziyor.

Kısacası, UCLA’nın AUA 2025’de sergilediği katkılar, ürolojide teknolojik geliştirme ve insan odaklı bakımın birlikte değerlendirildiği yeni bir dönemin habercisi. Bu bilimsel kazanımlar, klinik uygulamalara ve gelecekteki araştırmalara yön verirken, küresel üroloji çevresinde yenilikçi bir dalganın doğmasına zemin hazırlıyor.

—

Araştırma Konusu: Urolojik Onkoloji ve Fonksiyonel Ürolojide Yenilikler; 3D Cerrahi Modelleme, İmmünoterapi Maliyet-Etkinlik Analizleri, Yapay Zekâ Tabanlı Tanı, Giyilebilir Mesane İzleme ve Böbrek Taşı Yönetiminde Karar Destek Sistemleri

Makale Başlığı: UCLA Researchers Unveil Breakthroughs in Urology at AUA 2025: From 3D Models to AI Diagnostics and Wearable Technologies

Haberin Yayın Tarihi: Nisan 2025

Web References:
– https://www.auanet.org/AUA2025/program
– https://www.uclahealth.org/providers/christopher-saigal
– https://www.uclahealth.org/providers/joseph-shirk
– https://www.uclahealth.org/providers/alexandra-drakaki
– https://www.uclahealth.org/providers/mary-ann-stothers

Anahtar Kelimeler: Üroloji, Prostat Kanseri, Robotik Cerrahi, 3D Modelleme, Mesane Kanseri, Kontrol Noktası İnhibitörleri, Yapay Zekâ Tanısı, Seminal Vezikül İnvazyonu, Nörojenik Mesane, Giyilebilir Optik Cihaz, Ortak Karar Alma, Böbrek Taşları