Multisegmental Venler (IMSV’ler) Keşfi: Pulmoner Segmentektomide Kesin Konumlandırma İçin Yeni Bir İşaretçi

Türkiye’de akciğer kanseri cerrahisinde önemli bir dönüm noktası sayılabilecek yeni bir çalışmada, pulmoner segmentektomide cerrahi karar mekanizmalarında inter-multisegmental venlerin (IMSV’ler) kilit anatomik referans noktaları olarak kullanılması önerildi. Journal of Thoracic Disease dergisinde yayımlanan bu özgün araştırma, erken evre küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinin (NSCLC) tedavisinde geleneksel radyolojik yaklaşımların ötesinde, tümörlerin IMSV’lerle olan konumsal ilişkisini ön plana çıkararak cerrahi uygulamalarda yeni bir paradigmanın habercisi oldu. Böylece segmentlerin sınırlarını belirlemede ve sublobar rezeksiyon kararı verirken yalnızca tümör boyutu veya konsolidasyon-tümör oranı gibi eski parametrelerden öte, üç boyutlu venöz anatominin önemi vurgulandı.

Akciğer segmentlerinde venöz yapının karmaşıklığı ve cerrahi açısından önemi uzun süredir bilinmekle birlikte, IMSV’ler üzerindeki anlayış ve uygulamalar sınırlı kalıyordu. İnter-multisegmental venler, farklı akciğer segmentleri arasında yer alan ve kan akışında rol oynayan damarlar olarak tanımlanıyor. Çalışmada özellikle lateral ven (Vl) ve onun farklı drenaj varyasyonları detaylı biçimde incelenirken, V6b adlı superior segment veninin sabit, değişmeyen yapısının aksine lateral venlerin çok daha değişken olduğu ortaya kondu. Bu bulgu, cerrahi planlama sırasında venöz drenaj ve segment sınırlarının doğru belirlenmesinin hayati önem taşıdığını net biçimde ortaya koydu.

Araştırmanın en önemli katkısı, sublobar rezeksiyonun aday hastalarını daha doğru seçmede iki temel ölçüt geliştirmesi oldu: bunlardan biri, tümörün akciğer parankimi içerisinde derinliğini ölçen “derinlik oranı”, diğeri ise tümörün IMSV’lere göre transversal (enine) plandaki konumudur. Derinlik oranı, tümörün viseral plevraya olan uzaklığının bronş ağacına göre oranlanmasıdır ve segmentektominin erişilebilirliğini tayin eder. Transversal lokalizasyon ise tümörün IMSV’lerle ilişkisini göstererek, cerrahın venöz yapıyı koruyarak cerrahi sınırı optimize etmesine imkan tanır.

Geçmişte erken evre NSCLC hastalarında sublobar rezeksiyon kararları genellikle lezyonun boyutu ve görüntüleme yöntemleriyle hesaplanan konsolidasyon-tümör oranı gibi belirteçlere dayanıyordu. Ancak bu parametreler, tümörün üç boyutlu venöz anatomiden bağımsız olarak değerlendirilmesine neden oluyordu. Yeni yöntem ile IMSV’lerin vasküler haritalandırması, kişiye özel cerrahi sınırların belirlenmesini sağlayarak ameliyat sırasında sınır pozitifliği gibi komplikasyonların ve ameliyat sonrası lokal nüks riskinin azalmasını hedefliyor.

Bu yöntem yalnızca cerrahi teknik anlamında değil, aynı zamanda onkolojik sonuçları açısından da önem taşıyor. IMSV’lere göre konumlandırılmış lezyonların segmentektomi ile çıkartılması, lobektomi ile karşılaştırılabilir sağkalım ve nüks oranları sunuyor. Ayrıca sağlam akciğer dokusunun korunması, hastaların ameliyat sonrası solunum fonksiyonlarında avantaj sağlıyor. Böylece hastaların yaşam kaliteleri artarken, organ koruyucu cerrahinin kullanımı yaygınlaşabiliyor.

Çalışmada kullanılan metodoloji, üç boyutlu bilgisayarlı tomografi (BT) rekonstrüksiyonlarının ameliyatla birebir uyumluluğunu göstermesi açısından dikkat çekici. Araştırmacılar, preoperatif görüntülemeyle tespit edilen venöz anatomiyi ameliyat sırasında doğruladı ve IMSV’lerin sublobar rezeksiyon planlamasında pratik kullanımını kanıtladı. Bu yaklaşım, cerrahların ameliyat öncesi hazırlığını kişiselleştirmesine, hastaya özgü venöz varyasyonları önceden görerek operasyon risklerini azaltmasına olanak verdi.

Özellikle lateral ven (Vl) anatomisinin yüksek değişkenliği ve heterojenliği, klinik uygulamada karşılaşılan karmaşıklıkları gösteriyor. V6b veninin nispeten sabit yapısı cerrahlar için kolaylık sağlarken, Vl’nin farklı segmentlerden drenaj yapması, venöz abse, konjesyon ya da dokulardaki enfarkt risklerini artırabilir. IMSV’lerin hassas haritalanması sayesinde, cerrahlar bu damarları koruma stratejileri geliştirip komplikasyonları önlemeye katkıda bulunuyor.

Bu yeni bilgi ışığında, cerrahi eğitim programlarının da güncellenmesi gerekiyor. Üç boyutlu venöz anatomiyi ve IMSV’lerin topografyasını bilmek, günümüzde thorakoskopik ve robotik cerrahi teknikleri kapsamında zorunlu hale geliyor. Radyo-diagnostik uzmanları, cerrahlar ve onkologlar arasında interdiscipliner işbirliği artarken, bu öğrendikler hastanın tedavi başarısını ve kaynak kullanımını doğrudan iyileştiriyor.

Araştırmanın temel mesajı, sağlıklı akciğer dokusunun maksimum korunması hedefiyle, pulmoner segmentlerin venöz haritasının sublobar rezeksiyonun planlanmasında vazgeçilmez hale geldiğidir. Longitudinal (derinlik) ve transversal (genişlik) olarak iki boyutlu değerlendirme birlikte kullanılarak, cerrahi sınırlar netleştirilebiliyor ve doğru rezeksiyon uygulanabiliyor. Bu, özellikle klinik T1a–bN0 evresindeki hastalar için anlamlı bir gelişme olarak görülüyor.

Önümüzdeki yıllarda IMSV bilgisi, gelişen cerrahi yazılımlar ve navigasyon sistemlerine entegre edilerek operasyon esnasında gerçek zamanlı venöz haritalar elde edilmesini mümkün kılabilir. Böylece video yardımlı torakoskopik cerrahi (VATS) ve robotik sistemlerin sağladığı minimal invaziv avantajlar, anatomik hassasiyetle birleşerek hastalar için en iyi sonuçlara ulaşılacak.

Artan erken evre NSCLC tanıları ve artan segmentektomi talebi düşünüldüğünde, IMSV’lerin anatomik haritalandırılmasında sağlanan bu ilerleme, thoraks cerrahisi alanında standartları değiştirecek nitelikte. Özellikle kanser cerrahisinde ameliyat güvenliği, kesinin temizliği ve akciğer fonksiyonlarının korunması açısından yeni bir dönemin başlangıcı kabul edilebilir.

Sonuç olarak, inter-multisegmental venlerin pulmoner segmentektomide bir güvenlik ve planlama parametresi olarak kullanılması, hem ameliyat risklerinin minimizasyonu hem de onkolojik etkinlikte artış sağlıyor. Bu gelişme, cerrahi tekniklerin hastaya göre uyarlanmasını kolaylaştırarak, akciğer kanseri tedavisinde başarı ve hasta yaşam kalitesini yükselten köklü bir yaklaşım değişikliği niteliğinde.

—

Araştırma Konusu: People
Makale Başlığı: Inter-multisegmental veins (IMSVs): a new positional indication for pulmonary segmentectomy
Haberin Yayın Tarihi: 21-Feb-2025
Web References: http://dx.doi.org/10.21037/jtd-24-1799
Doi Referans: 10.21037/jtd-24-1799
Anahtar Kelimeler: Surgery, Pulmonary Segmentectomy, Inter-multisegmental veins, Lung cancer, Non-small cell lung cancer (NSCLC), Anatomical resection, Thoracic surgery