Mide Kanserinde Erken Evre Tanı Oranlarında Belirgin Artış

Son yirmi yılda ABD’de mide kanseri tanılarında önemli bir değişim yaşandığı ortaya kondu. Cleveland Clinic’ten gastroenteroloji uzmanı Dr. Mohamed Tausif Siddiqui ve ekibinin yaptığı kapsamlı araştırmada, mide kanserinin artık daha erken evrelerde teşhis edildiği gözlemlendi. Ulusal Kanser Enstitüsü SEER-22 (Surveillance, Epidemiology, and End Results) veri tabanından 2004-2021 yılları arasına dair veriler detaylı şekilde incelendi. Sonuçlar, özellikle lokalize erken evre mide kanseri tanılarındaki %53’lük artışın, ileri evre tanılardaki düşüşle, kanser tanı deseninde köklü bir değişiklik olduğuna işaret ediyor.

Mide kanseri, tüm dünyada en ölümcül kanser türlerinden biri olarak biliniyor. ABD’de Amerikan Kanser Derneği’nin 2025 için yaptığı projeksiyona göre, yaklaşık 26.500 yeni mide kanseri vakası bekleniyor ve bunların 10.800’den fazlası yaşam kaybıyla sonuçlanacak. Hastalığın kötü prognozu, büyük ölçüde tanının genellikle hastalık ilerledikten sonra konulmasına bağlı. Kanser çoğunlukla lenf düğümlerine yayılmış ya da uzak organlara metastaz yapmış olduğunda tespit ediliyor. Bu da tedavi seçeneklerini ciddi şekilde kısıtlıyor.

Araştırmada 17 yıl boyunca kaydedilen veriler, erken evre lokalize mide kanseri tanısında %53 artış olduğunu ortaya koydu. Öte yandan, bölgesel yayılım gösteren ileri evre tanılarda %38 azalma ve uzak metastazlı vakalarda ise %8’lik düşüş gözlendi. Bu, mide kanseri teşhisinde önemli bir epidemiolojik değişim anlamına geliyor. Erken tanı, hastalığın tedavi edilebilirliğini artırırken, uzun vadede sağkalım oranlarının iyileşmesine olanak sağlayabilir.

Bu olumlu gelişme, endoskopi teknolojisindeki yeniliklere ve klinik yaklaşımda artan farkındalığa bağlanıyor. Yüksek çözünürlüklü endoskoplar, mide mukozasında küçük ve semptomsuz lezyonları daha net görme imkânı veriyor. Dar bant görüntüleme (Narrow-Band Imaging, NBI) ve endoskopik ultrason (EUS) teknikleri, benign ve malign mukozal değişikliklerin ayırt edilmesini kolaylaştırıyor. Böylece biyopsi ve tedavi süreçleri daha erken aşamalarda başlatılabiliyor.

Ayrıca, üst gastrointestinal endoskopi uygulamalarının artması da erken tanıda etkili oldu. Özellikle Helicobacter pylori enfeksiyonu taşıyan, ailede mide kanseri öyküsü bulunan, CDH1 gibi kalıtsal gen mutasyonlarına sahip ve kronik reflü hastalığı olan yüksek riskli bireylerde endoskopik tarama sıklığı yükseldi. Bu risk gruplarının hedeflenmesi, erken saptama oranlarının artmasına doğrudan katkı sağladı.

Mide kanseri insidansında ABD’de son yirmi yılda hafif bir düşüş kaydedildi. 2000 yılında 100.000 kişide 8,44 olan insidans, 2021’de 7,53’e geriledi. Ancak asıl dikkat çekici olan, artık 2021 itibariyle erken evre lokalize mide kanserlerinin, ileri evrelerden daha sık görülmesidir. Bu, sadece teknolojinin değil, aynı zamanda klinik yönetim stratejilerinin de değiştiğine işaret ediyor. Artık hastalar daha erken evrede tanılanıyor ve uygun tedavi alternatiflerine erişebiliyor.

Araştırmanın yazarları, erken tanının doğrudan mortaliteyi azaltıp azaltmadığını henüz değerlendirmediğini belirtiyor. Yine de erken evre mide kanseri, minimal invaziv yöntemlerle, özellikle endoskopik submukozal diseksiyon (ESD) ya da daha az kapsamlı cerrahi girişimlerle tedavi edilebiliyor. Uzun dönem sağkalım ve tedavi başarısını gösteren ileri çalışmalara ihtiyaç olduğu vurgulanıyor.

Bu bulguların hasta bazlı etkilerinin ötesinde, mide kanseri yükünün azaltılmasında yüksek kaliteli endoskopik işlemler ve ileri görüntüleme tekniklerinin önemi büyük. Cleveland Clinic’ten Dr. Siddiqui, özellikle yüksek riskli bireylerde yapılacak hedefe yönelik tarama protokollerinin geliştirilmesinin, kolorektal ve rahim ağzı kanserlerinde olduğu gibi mide kanseri alanında da devrim yaratabileceğini belirtiyor.

Mide kanserinde erken tanı, endoskopiyi pasif bir tanı aracından aktif bir önleyici düzeyde kullanıma taşımış durumda. Dar bant görüntüleme, belirli ışık dalga boylarını filtreleyerek damar ve mukozal paternleri öne çıkarıyor ve şüpheli lezyonların daha kolay fark edilmesini sağlıyor. Endoskopik ultrason ise tümörün derinliğini ve lenf nodu yayılımını detaylı şeklide göstererek, tedavi planlamasında kritik bilgiler sunuyor.

Dr. Amit Bhatt ise demografik değişimlerin izlenmesinin önemine dikkat çekiyor. Yaş, etnik köken ve sosyoekonomik farklılıkların mide kanseri vaka sayıları ve tanı evresi üzerindeki etkisinin netleştirilmesi, tarama kriterlerinin daha hassas belirlenmesi ve halk sağlığı politikalarının şekillendirilmesi için elzem. Bu noktada multidisipliner çalışmaların ve uzun dönem epidemiyolojik izlemlerin kritik olduğu vurgulanıyor.

Küresel ölçekte değerlendirdiğimizde, özellikle gelişmekte olan ülkelerde ve ileri teknolojiye erişimin sınırlı olduğu coğrafyalarda mide kanseri hala ciddi bir ölüm sebebi. Ancak, Doğu Asya gibi yüksek insidanslı bölgelerde rutin tarama programları sayesinde mortalite oranlarında ciddi düşüşler gerçekleşmiş durumda. ABD de benzer bir ilerlemeyi teknolojik ve klinik gelişmelerle sağlayabilir.

Digestive Disease Week® (DDW) 2025 etkinliğinde, 3 Mayıs tarihinde açıklanan bu veriler, gastrointestinal sağlığa adanmış geniş bir araştırmacı, hekim ve akademisyen topluluğunu bir araya getirerek erken tanıda çığır açan gelişmelerin paylaşılmasında önemli bir rol oynadı. Bu, tıbbi topluluğun, teknolojinin sunduğu imkânları kullanarak kanserden korunma ve hasta bakımını iyileştirme taahhüdünün somut bir göstergesidir.

Sonuç olarak, erken evrede mide kanseri tanılarında gözlenen artış, yıllardır ölümcül bir hastalık olan gastrik kanserle mücadelede önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor. Teknoloji, klinik farkındalık ve hedefe yönelik tarama çalışmalarının kesişimi, mide kanserinin kötü şöhretini azaltabilecek umut verici gelişmeler sunuyor. Gelecekteki araştırmalarla sağkalım avantajları ve en etkin yönetim yolları belirlenerek bu hastalıkla mücadelede daha etkili stratejiler geliştirilecek.

—

**Araştırma Konusu**:
Mide kanserinde erken tanı oranları ve tanı evrelerindeki değişimler.

**Makale Başlığı**:
A two-decade evolution in early gastric cancer detection: Patterns and insights from SEER data.

**Haberin Yayın Tarihi**:
3 Mayıs 2025

**Web References**:
http://www.ddw.org/press

Home Page

**Anahtar Kelimeler**:
Mide kanseri, erken tanı, gastrik kanser, endoskopik görüntüleme, kanser taraması, mortalite oranları, Helicobacter pylori, endoskopik ultrason, dar bant görüntüleme, kanser araştırması