Castleman Hastalığı’nda Taklitçi Lezyonlar ve İlişkili Neoplazmlar

Castleman hastalığı, sıklıkla karmaşık patolojisi ve diğer lenfoproliferatif hastalıklarla olan örtüşmeleri nedeniyle tanı zorlukları yaratan nadir bir lenfoproliferatif bozukluktur. Bu hastalığın sınıflandırılması, tek merkezli (UCD) ve çok merkezli (MCD) formlara ayrılmaktadır ve bu formlar, farklı klinik sonuçlar ile ilişkilendirilmektedir. Tek merkezli Castleman hastalığı genellikle asemptomatik lenf nodu büyümesi ile kendini gösterirken, çok merkezli form daha belirgin sistemik belirtilerle seyreder.

Tek merkezli Castleman hastalığı, genellikle lokalize lenfadenopati ile ortaya çıkar ve çoğu zaman hastalar ciddi bir belirti hissetmez. Bu durum, erken teşhis edilmesi gereken bir hastalığın belirgin belirtilerini gizleyebilir. Buna karşın, çok merkezli Castleman hastalığı sıklıkla ateş, gece terlemeleri ve kilo kaybı gibi daha ciddi sistemik belirtiler ile belirginleşir. Bu sistemik bulgular, yanlış tanısal başvurulara ve dolayısıyla gecikmiş tanılara yol açabilir.

Castleman hastalığının teşhisinde temel olan, hastalığın histopatolojik özelliklerini belirlemektir. Histolojik olarak, tek merkezli hastalık genellikle hyaline vasküler (HV-CD) veya plazma hücre varyantları (PC-CD) ile ilişkilendirilir. HV-CD, gerilemiş germinal merkezler ve sodyum kıvrımı gibi belirgin histolojik özelliklere sahipken, plazma hücre varyantları, interstisyel plazma hücrelerinin yoğun birikimleri ile karakterize edilir. Bu histolojik farklılıklar, tedavi seçeneklerini belirlemede kritik öneme sahiptir.

Moleküler bulgular ve sitogenetik, Castleman hastalığının patolojisinde önemli bir yer tutar. Tek merkezli hastalığa özgü olarak PDGFRB N666S mutasyonları gibi belirli genetik anormallikler gözlemlenirken, idiyopatik çok merkezli Castleman hastalığı NCOA4, SETD1A ve DNMT3A gibi genlerdeki mutasyonlarla ilişkilendirilmektedir. Bu genetik bulgular, hastalığın kökenini anlama ve yönetimde gelişmiş stratejiler geliştirme konusunda önemli ipuçları sunmaktadır.

Castleman hastalığı teşhisi, dikkatli bir klinik sunum, görüntüleme, laboratuvar incelemeleri ve tanısal histopatolojik bulguların dikkate alınmasını gerektirir. Histolojik teşhis, HV-CD ile PC-CD’yi ayırt etmek açısından önemlidir. Fibrotik stroma ile birlikte kan damarları ile zenginleşmiş gerilemiş foliküllerin varlığı HV-CD açısından belirleyici bir bulgu iken, PC-CD tanısı için interfoliküler plazmacitozun belirlenmesi ve diğer koşuların titiz bir şekilde dışlanması gerekmektedir.

Çeşitli hastalıkların simetrik özellikleri, Castleman hastalığının teşhisini zorlaştırır. Özellikle foliküler hiperplazi ve angioimmunoblastic T hücreli lenfoma, HV-CD’nin histolojik özelliklerini andırarak doğru tanının konulmasında zorluk yaratmaktadır. Klasik Hodgkin lenfoma, PC-CD ile örtüşen özellikleri ile tanısal süreci karmaşık hale getirir. Reed-Sternberg hücrelerinin kimliği, Hodgkin lenfomasının tanısında kritik bir rol oynadığından, bu durum teşhiste engeller yaratabilir.

Ayrıca, plazma hücre neoplazmları yine PC-CD ile benzer özellikler sergileyebilir. Özellikle monoklonal plazma hücreleri varlığında benzer histopatolojik bulgular ortaya çıkabilir. IgG4 ile ilgili hastalık ile ayrım yapılması da önemli bir husustur, çünkü bu durum benzer histopatolojik özellikler gösterirken farklı tedavi yaklaşımları gerektirebilir. Romatoid artrit ve lupus gibi otoimmün hastalıklar da benzer klinik bulgular sergileyerek, Castleman benzeri lenfadenopati oluşturarak teşhis güncel hayati rol oynamaktadır.

Castleman hastalığının klinik sonuçları yalnızca anlık belirtilerle sınırlı kalmaz; hastalar arasında hematolojik malignite riski de önemli bir endişe kaynağıdır. Çeşitli lenfomalara yakalanma riski, özellikle çok merkezli formlar sunan ve HHV8 ile HIV enfeksiyonu olan bireylerde artmaktadır. Castleman hastalığı ve malignite arasındaki bu etkileşim, hastaların sürekli izlenmesini ve dikkat gerektirir.

Castleman hastalığı, özellikle çok merkezli formları olan bireylerde Kaposi sarkomu gibi durumlarla ilişkilidir. Bu durum, bağışıklık sisteminin düzensizliği ve viral onkojenisite ile ilgili olarak karmaşık klinik yönetim sorunlarını beraberinde getirmektedir. Çok merkezli Castleman hastalığı, patologların, onkologların ve enfeksiyon hastalıkları uzmanlarının uzmanlığını birleştiren çok disiplinli bir yaklaşımı gerektirmektedir.

Klinik özelliklerin dikkatlice değerlendirilmesi ile beraber histopatolojik analizler ve moleküler incelemeler, doğru tanıyı sağlamak ve etkin, hedeflenmiş tedavi müdahalelerini mümkün kılmak için elzemdir. Castleman hastalığının tanımının ve net şekilde anlaşılmasının, bu hastalığın patogenezini çözmeye yönelik araştırmaları ilerletmek ve hasta sonuçlarını iyileştirmek için hayati öneme sahip olduğu düşünülmektedir.

Sonuç olarak, Castleman hastalığı lenfoproliferatif bozuklukların sunduğu karmaşık bir spektrumu temsil eder. Farklı klinik sunumları, taklit eden koşullarla olan örtüşmeleri ve çeşitli neoplazmlar ile ilişkileri, tanı ve yönetimde kapsamlı bir yaklaşım gerektirir.

Araştırma Konusu:
Makale Başlığı:
Haberin Yayın Tarihi:
Web References:
Doi Referans:
Resim Credits:

Anahtar Kelimeler: Castleman hastalığı, lenfoproliferatif bozukluk, histopatoloji, neoplastik köken, tanı zorlukları, çok merkezli, tek merkezli, lenfoma, plazma hücreleri, HHV8, otoimmün hastalıklar.